Dewocjonalia, co to takiego?

Dewocjonalia to bardzo ciekawe słowo. Bo na pytanie, co to dewocjonalia, odpowiedzieć możemy poprzez kolejne pytania. Jak wyglądają tradycyjne dewocjonalia? I dlaczego powinny wyglądać inaczej, bo z dewocjonaliami – niewiele mają wspólnego. Sprawdźcie jaka jest definicja dewocjonaliów według DAYENU

Dewocjonalia co to?

Dewocjonalia najczęściej kojarzą nam się z gipsowymi aniołkami, religijnymi obrazkami i figurkami świętych. Sklepy z dewocjonaliami posiadają swój specyficzny charakter, który jest mieszaniną patosu, blichtru i odpustu. Dużo pozłacanych, błyszczących elementów, złocone ramy obrazów, ikony, ornaty i artykuły religijne. Poza tym, upchnięte na stojakach różańce, medaliki i wisiorki. Gdzie można znaleźć sklepy z dewocjonaliami? Zazwyczaj przy popularnych sanktuariach. Prawdę mówiąc, sklepy z dewocjonaliami niewiele różnią się wówczas od sklepów z pamiątkami. W zależności od tego, czy dany sklep z dewocjonaliami znajduje się w Medugorje, na Jasnej Górze czy w Rzymie sprzedawcy naklejają nazwę świętego miejsca na asortymencie. A ponieważ ekonomia zepchnęła niemal całą produkcję do Chin, większość sklepów i hurtowni z dewocjonaliami posiada dokładnie te same artykuły religijne i liturgiczne. Identyczny różaniec co w Medugorje, kupić można w sklepie z dewocjonaliami w Jerozolimie, albo w Częstochowie. Lourdes, Fatima, Rzym to tylko grawer na krzyżykach i zawieszkach. Targi sakralne i katolickie tylko ten trend pogłębiają. W sklepach z dewocjonaliami króluje chińszczyzna i tandeta.

Zresztą, nie tylko o aspekty wizualny tu chodzi. Najsmutniejsze jest to, że przedmioty kultu i artykuły sakralne tworzone są przez ludzi, którzy nie tylko nie są wierzący czy praktykujący. Oni nie mają o religii chrześcijańskiej najmniejszego pojęcia. Jak więc osoba niewierząca, która nie zna teologii, może tworzyć przedmioty, które mają do wiary kierować?

Sztuka sakralna

Jedną z definicji dewocjonaliów jest sprowadzenie ich do drobnych przedmiotów kultu religijnego. Ale jest to określenie niepełne. Po pierwsze, tylko część dewocjonaliów jest tworzona bezpośrednio na potrzeby kultu. W religii katolickiej są to głównie artykuły liturgiczne niezbędne do sprawowania sakramentów, a więc kielichy, pateny, ornaty, stuły. Elementy wystroju świątyni, takie jak świece i figury świętych, mogą też znaleźć się w domu prywatnym – ale nie są już częścią kultu. Podobnie różańce, medaliki, obrazki świętych czy ikony. Są to raczej przedmioty, nazwijmy je dewocjonalia “drobne”, którymi osoba wierząca chce się otaczać, dla podkreślenia swojej przynależności do religii i podtrzymania duchowej atmosfery. Ikony mają nas otwierać na obecność, ale nie są uobecnieniem Boga. Podobnie różańce – pomagają nam skupić się na modlitwie, ale same ich zawieszenie na lusterku w aucie, nie sprawi, że różaniec będzie się modlić za nas. Do tej kategorii dewocjonaliów wrzucimy też wszystkie pamiątki, gadżety, zabawki religijne, gry chrześcijańskie, a także upominki na Chrzest, Komunię czy Bierzmowanie.

Dlaczego to rozróżnienie jest aż tak ważne? Ponieważ dewocjonalia tworzone bezpośrednio na potrzeby kultu powinny stanowić tylko i wyłącznie obszar sztuki sakralnej. A więc takiego obszaru sztuki, do którego wstęp mają tylko artyści – teologowie. Ornaty, stuły, kielichy oraz elementy wystroju świątyni nie mogą być tworzone przez przypadkowych “fachowców” z branży kato-biznesu. A już na pewno nie importowane z Państwa Środka. Potrzeba uwrażliwiać kapłanów, by nie zaniedbywali tej części kultu i w doborze przedmiotów sakralanych, kierowali się jakością i estetyką oraz, na ile to możliwe, rezygnowali z masówki.

Dewocjonalia drobne

Wróćmy do dewocjonaliów, po które najczęściej zaglądamy do przykościelnych sklepików. Tu nadal pozostaje aktualna zasada, którą powinny kierować osoby zaopatrujące świątynie w artykuły sakralne. A więc zero importowanej tandety, jakość i estetyka. Oczywiście ekskluzywność i unikalność tych przedmiotów nie musi tu aż być priorytetowa. Choć naturalnie, inwestycja w prawdziwą, ręcznie wykonaną ikonę jest zawsze dobrą decyzją. Trudno jednak wymagać, by książki, gry chrześcijańskie czy obrazki religijne produkowane były zawsze w pojedynczych egzemplarzach. Zwróćmy jednak uwagę na to, skąd pochodzi dany produkt i jak funkcjonuje dany sklep z dewocjonaliami. Zadajmy sobie również pytanie, czy faktycznie kolejny święty obrazek nam potrzebny – rodzi się później pytanie, co robić ze starymi dewocjonaliami. I najważniejsze, Przy wyborze dewocjonaliów, unikajmy kiczu, zwłaszcza takiego, który graniczy już z profanacją. Przykłady? Otwieracz do piwa z Matką Bożą z Lourdes albo obcinasz do paznokci z Matką Bożą Fatimską. Ale to już temat na osobny artykuł.

Devorere, czyli uświęcenie

Co to dewocjonalia? Podsumowując, dewocjonalia to przedmioty, które odsyłają nas do Boga.  Łacińskie słowo devovere oznacza poświęcić. Ale wiemy już, że w dewocjonaliach nie chodzi tylko o to, by nasze ikony, święte obrazki, różańce i medaliki były poświęcona. Dewocjonalia mają uświęcać naszą codzienność. Jak czytamy w Biblii: “Świętymi bądźcie!”

I oczywiście, skoro już trafiłeś na naszą stronę, polecamy sklep z dewocjonaliami DAYENU DESIGN. Zobacz, jak mogą wyglądać współczesne dewocjonalia! Zobacz naszą biżuterię religijną.

Zobacz też jakie kamienie warto nosić!